10-07-2025
Nederland vergrijst in rap tempo: in 2040 telt ons land naar verwachting 1,6 miljoen 80-plussers en 600.000 mensen met dementie. Door deze ontwikkelingen neemt de vraag naar zorg in de komende jaren verder toe. Nederland transformeert naar een meer zorgzame samenleving, waarin omzien naar elkaar (weer) gewoon wordt en waarin professionele zorg aanvullend beschikbaar is voor wie dat echt nodig heeft. De inrichting van de fysieke omgeving (denk aan woningen, wooncomplexen en leefomgeving) kan een belangrijke bijdrage leveren aan de totstandkoming van die zorgzame samenleving. Gemeenten spelen daarin een wezenlijke rol.
Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026 heeft het Aanjaagteam een aantal aanbevelingen opgesteld. Kortgeleden hebben wij via de griffies alle gemeenteraden hierover geïnformeerd. Onze oproep aan de politieke partijen is om deze aanbevelingen een plaats te geven in hun verkiezingsprogramma.
Vijf aanbevelingen voor gemeenten
Wij hebben de volgende vijf aanbevelingen voor de verkiezingsprogramma’s:
1. Organiseer de samenwerking tussen gemeente, woningcorporaties, ontwikkelaar, beleggers, zorg- en welzijnsinstellingen en het zorgkantoor
Bouwen aan vitale zorgzame woongemeenschappen doe je samen. Maar het is niet altijd vanzelfsprekend dat betrokken partners elkaar kennen en elkaar weten te vinden. Organiseer die samenwerking dus in de gemeente, op bestuurlijk én op uitvoerend niveau.
2. Zet de te realiseren woonzorglocaties op de kaart
Het aantal te realiseren woningen voor ouderen is in de gemeente bekend. Om te zorgen dat die ook daadwerkelijk gerealiseerd worden, is het cruciaal dat de locaties daarvoor vastgelegd worden. Benut de kansen die er zijn in zowel de bestaande bouw, als in nieuwbouwlocaties.
3. Leg concrete afspraken vast over toewijzing en community building
Een vitale zorgzame woongemeenschap ontstaat niet vanzelf. Spreek voor ieder project tussen partijen en met (toekomstige) bewoners af wat de gewenste mix is van mensen met en zonder zorgvraag, hoe je de toewijzing organiseert en op welke manier je samen in de community investeert.
4. Voorzie in een toegankelijke openbare ruimte
Het aantal kwetsbare ouderen in wijken en buurten neemt toe. Dat vraagt ook om een toegankelijke openbare ruimte, waar ouderen veilig kunnen bewegen en waar zij, ook met bijvoorbeeld dementie, de weg kunnen vinden.
5. Beleg wonen en zorg bij één (coördinerend) wethouder
De realisatie van zorgzame gemeenschappen vraagt betrokkenheid van meerdere gemeentelijke domeinen. Denk aan sociaal domein, ruimtelijke ordening, volkshuisvesting/wonen en openbare ruimte. In diverse gemeenten zijn wethouders met wonen én zorg/welzijn in één portefeuille. Dit vergroot de slagkracht in uitvoering.